Màgini: Arcimboldo “Is stasonis”, 1563: de Didatticarte
Ierru est acabbendi e berannu est acanta a intrai, ma martzu…ojamomia!
furriau in sardu de:
Ugo Dessy, Su tempus chi passat, Vol. I, S’annu de su messaju, Alfa Edirice, 1989, pg. 55.
www.alfaeditrice.it/shop/collane/su-tempus-chi-passat
www.ugodessy.com
Martzu
Mesi machillotu. Sa genti de citadi ddi narat ‘birbanti’, comenti denghendi-ddu, po sa manera sua de si primai totinduna, che pipiu. Ma sa genti de sartu ddu connoscit mellus, custu mesi a ìndula mala, chi siat a faci scuria o sulena.
Martzu martzosu: martzu pudèsciu, allacanat is criaduras e ddas portat a si morri. Dìcius meda popularis cunfirmant ca intre is òminis de sartu e martzu no s’agatat acòrdiu: Su mese de martu sos neciados si-che leat, – Su mesi de martzu is maladiòngius si-ddus pigat –; e Su bentu de martu sa betza non mi-che agatet, – A su bentu de martzu sa bècia mi-ndi morit – nant duus dìcius de su Logudoro.
Sighint is messàjus de su Campidanu: Su soli de martzu lassat su marcu; e ancora, befendi sa faina de is mèigus, nant: Martzu est dotori: o sanat o morit.
Martzu est inimigu de is bèstias: Martzu scroxat bois – ddu narant ca sa cilixia a fitianu sicat is pascidroxus e fait sunfriri su fàmini a is bèstias.
Su messàju, mai cantzau, sighit su tretu de sa natura: imoi est ora de marrai su trigu e sa faa e de prantai in is bìngias e in is ortus is matixeddas de frutu noas, figu, piricocu, pruna.
Su 25, dii de s’Annuntziazioni, est a nai de s’ingendramentu de Gesugristu, in sa pratza de domu aparìciant su pranteri, de tomata, perdingianu, pibaroni, làtia, chi is matixeddas ddas ant a ponni in terra in su sartu, in is terrenus chi aguantant s’ùmbiru finas a s’istadi.
Is fèminas cumentzant s’allichididura de domu, faci a Pasca Manna, festa de s’Annoadura.
