Màgini: Sa Festa, 2022, Murale in Uras de Matteo Patta
Ciaciarradas e àteras cosas
Atòbiu cun Gianni Loy
de Silvia Schirru
De su mesi de ladàmini a oi, dònnia martis, a is 7 de a merii, Spaciada sa Bregùngia, ANS e Su Tzìrculu aparìciant un’atòbiu: “Ciaciarradas e àteras cosas”, chi donat a is chi bivint in Casteddu sa possibilidadi de ascurtai e de allegai in sardu de calichisiat cosa. Su primu de abrili eus presentau su lìbburu de Gianni Loy “Madre limba. Ideologia e pratica de bilinguismu in ambienti cuntràriu”.
Ita bolit nai a pesai unu fillu in sardu e a ddu fai in d-una citadi comenti a Casteddu, innui sa lìngua, a bellu a bellu, est perdendi-sì? Cali est su profetu? Dd’apu fatu custas e àteras preguntas avatu de unus trinta personis, chi agoa ant introdùsiu issas etotu àterus arrexonis.
Gianni Loy est sèmpiri stètiu in primu lìnia in sa cumbata po s’imparu de sa lìngua sarda. Candu fut professori de Diritu de su traballu in s’Universidadi de Casteddu, una pariga de studiantis ant pòtziu discuti sa tesi de làurea in sardu, amostendi comenti sa lìngua sarda si podit manixai no feti po su folclori o po sa literadura, ma fintzes po is matèrias tènnicas.
Est giornalista, poeta, scritori e in su lìbburu “Madre limba” nosi contat de comenti at pesau is fillus in sa lìngua de is babbus suus. Issu pentzat de no ddis ai imparau nudda, ma pruschetotu de ai imparau medas cosas de custa esperièntzia. Su prus profetu mannu est de essi torrau meri de una lìngua chi fut acanta de si-ndi sperdi. Difatis, mancai issu no tèngiat su sardu comenti de lìngua mama dd’at pòtziu trasmiti a is fillus suus e po issus est stètiu naturali a dd’imperai.
Sa lìngua e sa cultura funt unu tancu mannu de s’ambienti naturali innui biveus e po custu, comenti de babbus e de mamas, teneus su doveri de intregai a is fillus nostus su pròpriu ambienti chi eus arriciu nosu de is babbus nostus. Custa cosa est acuntèssia po sèculus e sèculus, fintzas a candu is babbus e is mamas ant decìdiu de no ddu trasmiti prus a is fillus insoru.
Ant truncau sa cadena e ant incumentzau a ddis imparai sa limba de is continentalis. (1)
Totu custu in su mentras chi sighiat sa repressioni de sa lìngua sarda. Ma sa responsabilidadi est sa nosta puru: est arribbada s’ora de lassai a perdi sa bregùngia e de si ponni a chistionai su sardu, chi est su primu sinnali de s’identidadi, su fundamentu de sa cultura e de sa stòria cosa nosta. Fueddai sa lìngua sarda serbit a donai balori a su logu e a sa genti: alleghendi-ddu donaus balori a nosu etotu.
Arrexonai cun Gianni Loy est stètiu profetosu po mei, comenti de mama chi est circhendi de pesai su fillu in sardu e po tutu is chi si funt atobiaus po sa ciaciarrada.
Su sardu sighit a bivi feti chi ddu fueddaus.
(1) Gianni Loy, Madre limba. Ideologia e pratica de bilinguismu in ambienti cuntràriu, pag. 88
Su lìbburu fait a dd’agatai innoi
