Giorgio Scarpati – scena 30
de Eleonora Mulas
Cunforma a is àterus autoris, Manzoni puru movit de sa maladia de su corpus po contai de comenti sa genti no connoscit prus sentidu, morali, lei; is acàpius intre is personis funt pèrdius, is famìllias sderrutas, s’òrdini sociali sciusciau. S’autori contat pruschetotu de s’ignoràntzia de sa genti chi po timoria negat sa pestilèntzia e, candu is mortus funt a muntonis, donat sa nexi a is matzinas de is ungidoris; de sa tontesa de is ministrus e uficialis chi pensant a sa gherra, no s’incurant de su chi est acuntessendi in sa citadi e si movint sceti candu s’impestu est spainau aundisisiat; de s’incumpetèntzia de is mèdicus chi no funt bonus e no bolint connosci is sinnalis de sa pesta e ddi donant nòminis pantasiosus.
Sa pesta inghitzat a fai sciacu in Milanu: a una banda sa genti no nci bolit crei, a s’àtera iant fatu una prucissioni po dda straviai, ma custa iat amanniau s’impestu (Is sposus, cap. XXXI)
In cussas diis fiat morta de pesta, intre is àterus, una famìllia intrea. In s’ora chi nci fiat prus genti, intre is carrossas, sa genti a cuaddu e a pei, is corpus de cudda famìllia ddus iant portaus, d’òrdini de sa Sanidadi, a su gimitòriu chi eus giai arremonau, apitzus de unu carru, spollincus, po chi s’arrufa ndi podiat biri asuba su sinnu craru de sa pesta. Unu tzèrriu de grisu, de timoria, si-ndi pesàt in dònnia logu aundi su carru passàt; unu murrùngiu longu sighiat aundi fiat passau; un’àteru murrùngiu ddi curriat innantis. Sa pesta dd’iant crètia de prus: ma de su restu fiat pighendi fidi de sei etotu, prus e prus dònnia dii; e mancai cussu atòbiu etotu no fiat nimancu stètiu cosa de nudda in dda spainai.
Mitzas:
http://www.circulturaledonberetta.it/mostra_scarpati/progetto.htm
A. Manzoni, Is Isposus, bortau de Rosària Spissu Melis, pg. 617, Casteddu 1988
Acapiau agatais su scritu a duas lìnguas
Innoi fait a ligi puru:
Tucìdidi: Candu sa genti si moriat de pesta in s’arruga e is chi sighint
